Stratejik Düşünme Ve Hedef Belirleme

Strateji Nedir?

Strateji kelimesi, Yunanca “Stratos” (ordu veya kaynak) ve “önce” (önderlik etmek) kelimelerinden gelir. Günümüzün iş bağlamında, hedeflere ulaşmak açısından tanımlanmaktadır. Strateji, bir organizasyonun amaç ve hedeflerine nasıl ulaşacağını açıklar.

Hayatta strateji kelimesinin kullanılmadığı bir yer bulmak gerçekten zordur. Terim iş çevrelerinde moda olmuş durumda ama içlerinin ne kadar dolu olduğunu sorgulamak lazım. Eğitimlerimde de hep söylediğim gibi, savaşların – projelerin %80’lik kısmı, önce masa başında yazılan stratejiler ile kazanılır veya biter. Sonra sahadaki uygulaması kalır. Masa başında her türlü riski senaryolarımızı, tüm insan-teknoloji – süreç bileşenlerinde ve finans – zaman – insan kaynaklarını düşünerek hazırlamışsak artık sahaya çıkmaya da hazırız demektir. Çünkü tüm projeyi önce kafamızda bitirdik demektir.  Sizlerde bu doğrultuda kuruluşunuzda veya medyadaki “strateji” kelimesinin etrafındaki bazı ifadelere dikkat edin bakalım, neler göreceksiniz. Bu kelimenin farklı insanlara, farklı şeyler ifade ettiğini anlayacaksınız.

Taktik ile aralarındaki farka bakarsak; taktik, yapılacak bir şey olduğunda ne yapacağını bilmektir. Strateji ise, yapacak bir şey olmadığında, yani bir de problem ve riskler anında ne yapacağını bilmektir. Yani hayatta her zaman her koşul için bir stratejilerimiz olmalı.

Stratejik Düşünme Nedir?

Genel olarak Strateji terimi, şirketlerde ve kişilerde zaman zaman vizyon, hedefler ve planlama ile ilgili kavramlarla karışır. Okullarda da stratejik düşünme dersi gibi bir ders almadığımız için de stratejik düşünme yetkinliğimiz çok yoktur esasında ama bu durum stratejik düşünmeyi öğrenemeyeceğimiz anlamına da kesinlikle gelmez. O yüzden şirketler sıkça çalışanlarına bu eğitimi verdirirler. Çünkü özellikle iş yaşantımızda nereden ne zaman geleceği belli olmayan birçok riske ve probleme çözüm üretebilmemiz için stratejik düşünme yetkinliğimizin yani çözüm odaklı bakış açımızın olması gerekiyor.

Strateji terimi, askeri sektörden eğitim sektörüne; futboldan finans sektörüne, gıda sektöründen teknoloji sektörüne kadar her yerde kullanılan yaygın bir terimdir. Stratejik düşünebilmek ise en önemli liderlik özelliklerinden biridir. Liderlik dünyasının birkaç stratejik liderlik stili de mevcuttur. Aslına bakılırsa, biraz evvel de değindiğim gibi, hepimiz kendi hayatlarımızın stratejik liderleri olmalıyız.

Bu yetkinliğinizin kendimizde olup olmadığını görmek için şu soruları cevaplayabiliriz:

• Kendiniz için belirlediğiniz hedeflere hem günlük hem de uzun vadede ulaşma konusunda iyi olduğunuzu düşünüyor musunuz?
• Bazen harcadığınız çabaların sonuçlardan daha ağır bastığını hissediyor musunuz?
• Planlarınız ve eylemleriniz sizi en önemli şeylere yaklaştırıyor mu?

Üçüne de “evet” yanıtı vermediyseniz, eleştirel düşüncenizi yansıtma ve keskinleştirme fırsatınız olabilir.

Sorular, stratejik düşünme becerilerinizi test etmek için değil, yeniden düşünmenize ve her zaman iyileştirme için yer olduğunu fark etmemize yardımcı olmak içindir. Sorulara devam edersek:

• Hayatınızdaki bir sonraki stratejik hedefiniz nedir? Hedefinizden ne kadar uzaktasınız?
• Hayatınızda inanılmaz bir başarı hikayesi düşünebiliyor musunuz?
• Bu başarı şans eseri mi oldu yoksa başarıya ulaşmak için plan yapıp harekete mi geçtiniz?
• Yol boyunca karşılaştığınız birçok zorlukla nasıl başa çıktınız?

Bu soruların cevaplarını kendi kendinize verin ve kendinizi gözlemleyin. Sonra şuna dikkat etmenizi rica ediyorum. Uzman stratejik düşünürler, başarılarını genellikle doğuştan gelen yeteneklerinden ziyade, bilinçli olarak gerçekleştirdikleri uygulamalara ve yaşam deneyimlerine borçludurlar. Siz de  deneyim biriktirmekten korkmayın. Bunun yanında onların neyi farklı yaptıklarını da öğrenmekten zarar gelmez. O yüzden sizin de referans alabileceğiniz birkaç stratejik lideriniz ve de hayatınıza geçirebileceğiniz birkaç numaranız olsun. 

Hayat hikayelerini incelemek amaçlı, başarılı birkaç stratejik liderin ismini burada paylaşacak olursam:

• Dwight David Eisenhower
• Tony Blair
• Wayne Douglas Gretzky
• Martha Stewart
• Howard Hughes
• Hillary Rodham Clinton
• Bill Gates’i sıralayabilirim. Bunların hayatlarındaki başarılarının ardındaki hikayeleri internetten okuyabilirisiniz.

Burada sadece şunu paylaşmak istiyorum. Stratejik liderliğin ilk üç ilkesi, hızlı karar verme, şeffaflık ve yenilikçiliğe yönelik geleneksel olmayan ancak oldukça etkili yaklaşımları içermesidir. Peki sizin ilkeleriniz hangisi? İlkelerin geri kalanını öğrenmek ve bu yetkinliği kazanmak için eğitimlerime beklerim.